Günümüzde üretilmeyen motosikletler Bölüm 3

Yazı dizimizin 3. Bölümünde 6 farklı ülkeden farklı markalarla devam ediyoruz. Bir çoǧunu ilk defa duyduǧumuz ya da adlarını çoktan unuttugumuz bu markalarla zaman yolculuǧumuzda yeni bir aşama kaydetmiş olacaǧız.

Brumana Pugliese — (1970–1982)

  1960 yılında Paulo Pascowitch adında bir adam Brezilyalı scooter üreticisi Lambretta’nın lisansını alıyor. 1964 yılında ismi Pasco Lambretta olarak deǧiştiriyor ve ilk 175cc makineyi üretiyor.
1970 yılında şirkete Brumana Puglise şirketine dahil oluyor ve şirket 1982 yılına kadar bu isimle motosiklet üretiyor.

1977 model ponei 50cc 2.2 hp gücünde ve maksimum hızı 52.1km

Ismi deǧişmeden önce Lambretta’nın ürettiǧi scooterlardan biri.

Balkan — (1957–1975)

 

Bulgaristan’ın Türkiye’de de çok satmış efsane motosiklet üreticisi. Benim yaşımda olupta poposu Balkan selesine deǧmemiş pek kimse yoktur herhalde. Bir itirafta da bulunayım. Ben çocukken bu motosikletin markasını Bankah olarak okurdum.

Yıllarca dilimde Bankah olarak yerleşti kaldı.

250cc C2 modeli

Jawa ile benzerliǧi dikkatinizi çekmiştir. O zamanlar SSCB bünyesinde olan iki ülke çek cumhuriyeti markasi Jawa ve Bulgaristan markası Balkan ortak üretim de yapmışlar.

Balka 250cc 1966 model

Türkiye’de en çok satılan modeli de sanırım şu olmuştur.50cc olduǧuna bakmayın vitesliydi bu motor ama kaç vites hatırlamıyorum.

Balkan MK 50 1970 model

Indian (1901-1953)

   Günümüzde de bu marka ile motosiklet üretiliyor ama burada bahsettiǧimiz indian yarım asır önce üretimi bıraktı.

1911 yılında isle of man TT yarışlarında ilk 3 sırayı alan indiandan bahsediyoruz.

Indian_1911

1897 yılında bisiklet üreterek başlayan şirket, 1900 yılında 1.75 beygirlik ilk prototipini yaptı.

Indian Oscar Hedstrom ilk prototip

i2

1903 yılında ilk fotoǧrafta gôrdûǧünüz Oscar Hedstrom 54 mil hıza ulaşarak motosikletle dünya rekorunu kırdı.

1905 yılındn itibaren V twin yarıs motosikletleriyle bütün rekorları kıran indian, bu rekorlara 1914 yılında 11 gün 12 sat 10 dakika ile en uzun yol rekorunu ekledi.

1920 Indian Powerplus

En önemli sıçramayı scoot modeli ile yapan firma bu motosikleti 1920 den 1949 yılına kadar üretti.

1920 Indian Scout

Yine çok büyük sükse yapan 4 silindirli modeli Four

1928 Indian 402

Bu motosiklet hakkında daha uzun bir yazıyı hak ediyor. Bu nedenle şimdilik burada kısa kesip en kısa zamanda bu marka için özel bir sayfa hazırlamayı notlarım arasına alıyorum.

1950 Indian Chief Black Hawk

Böhmerland — (1923–1939)

Çek Cumhuriyeti’nin ürettiǧi çok enteresan bir motosikletle devam ediyoruz. Ne kadar enteresan olabilir ki derseniz, bu kadar enteresan.

1936 600cc

Çek Cumhuriyeti’nde Cechie diye adlandırılan bu motosiklet Albin Leibisch tarafından tasarlanmış. Genellikle 600cc üstten sübapli ve tek silindir üretilen motorun ön çatala dikkat !!!

Dünya savaşından sonra üretilmeye başlanmış ve muhtemelen savaş travmasını  atlatamamış olan çekler, bu motosikletle 4 asker taşımayı başarmışlar.

Aslında cechie ismi alman müşteriler için düşünülmüş ama halkın diline daha iyi oturduǧundan olsa gerek yerleşip kalmış.

1924 yilinda 30 motosiklet üreten firma 1939 yılında üretimine son vermek zorunda kalmış. Tamam da bunun benzin deposu nerde ?

Motosiklet bu kadar uzun ve motoru da bu kadar büyük olunca Leibisch doǧal olarak ön tarafa bir de benzin deposu koyamamış. Bu sorunu motosikletin arkasına iki tarafa birer depo yaparak çözmüş. Yani resimlerde arka tarafta gördüǧünüz şeyler yangın sôndûrûcû ve ya füze deǧil benzin deposu.

CZ (1932-1997)

ČZ 250 model 455

Česká Zbrojovka adının baş harflerinden oluşan bir çekoslavak markası olan CZ 1. Dünya savaşından önce silah fabrikası olarak kuruldu.
1922 yılında Prag’da başka bir fabrika ile birleşerek havalı ve otomatik silah üretmeye başladı. 1929 yılında bisiklet parçaları üreten bir fabrikayı satın alan şirket, dünyanın bir çok yerine bisiklet ihraç etti.


CZ 250 Tourist 1936

1932 yılında motosiklet üretimine başlayan şirket 3 yıl içerisinde dünyanın en büyük motosiklet üreticilerinden biri olmayı başardı.

Cz 500 1939

2. dünya savaşında çekoslavakyanın alman işgaline uǧraması sonucu fabrika savaş malzemeleri üretim tesisine dönüştürüldü.


ČZ 175, Baujahr 1975,

1946 yılında kamulştırılan şirket, 1948 yılında en büyük rakibi Jawa ile birleşti.

ČZ 350 Tourist

1950 ve 60’lı yıllarda büyük atılım yapan şirket dünyanın en büyük ikinci motosiklet üreticisi olmayı başardı.
1964-1969 yılları arasında 250cc ve 500cc motokros yarışlarında 7 zafer kazanan CZ 1947-1982 yılları arasında da geleneksel 6 gün yarışlarında tam 15 zafer elde etti.

Jawa ile birleştikten sonra ürettiǧi 1979 model 250cc sport modeli

ESO — (1949–1964)

Sadece yarış motosikletleri üreten bir çekoslavakya markası. Daha sonra Jawa ile birleşerek üretimini sonlandırmıştır. 

Jaroslav Simandl tarafından tasarlanan aşaǧıdaki model 250cc 350cc ve 500cc olarak üretildi.

1959 ESO 500 SCRAMBLER

Motosikletin en önemli özelliǧi düz kesim dişliler ve kuru karterdi.

ESO 1964 Racer 500 cc

Sadece yarış makinaları ürettiǧi için tüm motosikletleri yedek kitle geliyordu. Bu bakımdan döneminin en çok tercih edilen yarış motosikletlerinden biri olmştur.

Praga Hostivar — (1929–1933)

Sanıyorum çekoslovak şirketleri içerisinde motorlu araç üretmek için kurulmuş tek firma. Diǧerlerinin hepsinin savaş sanayine yönelik olduǧunu düşünûnce ayrı bir sempati duyuyor insan. Gerçi eninde sonunda yine de savaşla ilgili bir şeyler üretmiş ama olsun.

Büyük bir mühendislik firması ile birleşen şirket 1929 yılında ilk motosikletini üretti.

Dikey şaftlı tek silindirli, hava soǧutmalı, 3 vitesli manuel şanzumanlı bu motosiklet zincir tahrikliydi.

Motosikletin tasarımcısı Jaroslav Franz Koch, 1928 yılında motosikleti daha piyasaya sürmeden Prag -Roma arasında ki 1480 kilometreyi  bu motosikletle 35 saat 40 dakikada aşarak yeni bir dayaniklılık rekoruna imza attı.

1929  BDPraga BD 500 DOHC

1932 yılında ikinci olarak Praga BC 350 OHC modeli piyasaya sürüldü.

Üstten egzantrikli tek silindirli bu motosikleti 2 yIl üreten Praga 1933 yılında her iki modelin üretimine son verdi.

BD-350-OHC-1933-346cc-

2. Dünya savaşinda tamamen tahrip edilen fabrika, motosiklet macerasına 1999-2003 yılları arasında ürettiǧi

Praga ED 250 ve 2000-2003 yılları arasında ürettiǧi yine enduro modeli olan Praga ED 610  ile devam etti ama ömrü uzun olmadı.

Praga ED 250 2002

Praga ED 610 2003

Nimbus (1920–1957)

Danimarkalı şirket aslında elektrikli süpürge üretiyor ama 1919 ve 1960 yılları arasında motosiklet üretimi de yapmışlar.

Ürettikleri ilk motosiklet şaft aktarmalı 10 beygir gücünde 746cc 4 silindirli bir motosikletti.

Bu motosiklet 1919 yılında üretilmesine raǧmen seri üretimine ancak 1920 yılından sonra geçilebildi.

Fakat maalesef satışlar umulduǧu gibi gitmedi. Bir de üstüne yeni bir vergileme sistemi getiren devlet şirketin krize girmesine yol açtı.

1923Stovepipe Nimbus with sidecar

Fisker ve oǧlu 1932 yılında yeni bir motosiklet tasarımına başladılar ve bu tasarımı 1934 yılında hayata geçirmeyi başardılar.Bu motosiklet daha sonra  Bumblebee olarak anılacaktı.

Bu model Danimarkanın en çok satan motosikleti oldu. Postane ve Polis için custom olarak  da hazırlanan motosiklet 1939 yılında ordu tarafından 50 milyonluk sipariş aldi.

2. dünya savaşından sonra şirket yeni model üretmek yerine eski modelleri iyileştirme ve geliştirme yoluna gitti. Otomobil teknolojisinin ilerlemesi, ucuz arabaların piyasaya girmesi, yeni model üretmeyen firmanın sonunu getirdi.

1950 Nimbus

nimbus_1938

1937 Nimbus dashboard

Tunturi (1922-1990)

1972 pappa tunturi

Harkke kardeşler tarafından kurulmuş Finlandiya’lı şirket 1922 yılından 1990 yılına kadar motosiklet üretti.

Tunturi Tuisku

Küçük bir tamirhanede üretime başlayan kardeşler ; kisa sürede çok başarılı olup fabrikasyon üretime geçtiler.

1982 Tunturi Super Sport

1950 yIlIna gelindiǧinde şirketin ürettiǧi mopetler iç Pazar liderliǧini ele geçirdi.

Tunturi Dx

1990 yılında radikal bir karar alarak motosiklet üretimini bırakip fitness ürünleri üretmeye başlayan şirketin ürünleri  bugün dünya çapında 40 ülkede satılmaktadır.

Tunturi break